Inleiding
Het lijkt zo vanzelfsprekend: In een gemeente voel je je veilig. Leden behandelen elkaar met respect, mensen met speciale taken en opdrachten maken geen gebruik van hun machtposities ten koste van anderen. Zeker kinderen, jongeren en volwassen in afhankelijke situaties moeten zich in de kerk veilig voelen en ongestoord mee kunnen doen.
Helaas gaat dat niet altijd en overal op. Grensoverschrijdend gedrag waaronder ongewenste intimiteiten, pesten, intimidatie, discriminatie, fraude, agressie, gebrek aan respect, misbruik van een machtspositie en andere situaties van misbruik komen helaas ook in de kerk voor.
Om een veilige kerk te zijn, doen we er alles aan om ongewenst gedrag te voorkomen en aan te pakken. Daarom heeft de kernraad van Geloven in Spangen dit beleidsdocument opgesteld. We zien het als onze taak om de leden van de gemeenschap te beschermen tegen ongewenst gedrag en misbruik. We streven naar een open en transparante cultuur, waarin misstanden bespreekbaar worden gemaakt.
Dit sluit aan bij de landelijke ontwikkelingen binnen de PKN waarbij meer aandacht wordt gegeven aan grensoverschrijdend gedrag en de preventie hiervan.
Bewustwording
Het is van belang om te erkennen dat ook in onze gemeente grensoverschrijdend gedrag kan voorkomen en dat we het soms niet zien of weten. Grensoverschrijdend gedrag kan bewust maar ook onbewust plaatsvinden. Iemand met meer macht, gezag of invloed kan (on)bedoeld een grens bij een ander overschrijden. Grensoverschrijdend gedrag kan echter ook plaatsvinden tussen mensen met een gelijke positie (macht, gezag of invloed).
Bewustwording van grensoverschrijdend gedrag wordt bereikt door:
- Met regelmaat het thema veilige kerk onder de aandacht te brengen in de vieringen, activiteiten en gesprekken.
- Regelmatig aandacht te besteden aan onderwerpen zoals ‘veilig jeugdwerk’ en ‘veilige kerk’ op beleidsniveau.
Voorzieningen en afspraken
Om de veiligheid binnen de gemeente te waarborgen, worden de volgende maatregelen genomen:
- Er worden ten minste 2 vertrouwenspersonen benoemd, een man en een vrouw. Deze personen zijn zichtbaar en toegankelijk voor alle gemeenteleden. Zij hebben als taak de eerste opvang te zijn bij grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwenspersonen hebben geheimhoudingsplicht en ontvangen structurele training.
- Voor aanvang van een functie als vrijwilliger vindt een kennismakingsgesprek plaats waarbij motivatie, achtergronden en ervaring wordt besproken.
- Verklaring Omtrent Gedrag (VOG): Vrijwilligers en beroepskrachten die werken met minderjarigen of mensen in een kwetsbare positie zijn verplicht in het bezit te zijn van een geldig VOG.
- Elke vrijwilliger en beroepskracht die werkt met minderjarigen of mensen in een kwetsbare positie binnen de gemeente ondertekent de gedragscode die binnen Geloven in Spangen gehanteerd wordt.
(Na)zorg
Naast de preventieve maatregelen zijn er ook richtlijnen opgesteld voor de (na)zorg. Het is belangrijk dat iemand die een grensoverschrijdende ervaring heeft ervaren zich gesteund voelt door andere gemeenteleden en/ of andere hulpverleners.
- In de preek en liturgie wordt rekening gehouden met slachtoffers van machtsmisbruik of andere misstanden, o.a. door alert te zijn op een sensitieve woordkeuze en het doen van voorbede.
- Er wordt nazorg en pastorale zorg geboden aan slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag binnen de gemeente. Dit omvat gesprekken, begeleiding en eventueel doorverwijzing naar professionele hulp.
- Nazorg en pastorale zorg geven aan daders van grensoverschrijdend gedrag in de gemeente. Het is daarbij van belang dat deze zorg door een andere persoon wordt verzorgd dan degene die verantwoordelijk is voor de begeleiding van het slachtoffer.
Communicatie
Het is belangrijk dat alle leden van de gemeente zich bewust zijn van de richtlijnen en weten waar ze terechtkunnen bij zorgen of vragen over veiligheid. Effectieve communicatie is essentieel om het beleid onder de aandacht te brengen en te houden:
- Het beleid krijgt een vaste plek op de website, waardoor deze voor iedereen toegankelijk is.
- De gemeente wordt jaarlijks geïnformeerd over dat er een beleid ‘veilige kerk’ is. Dit gebeurt nadat het beleid is besproken en geëvalueerd in de kernraad. Zo wordt iedereen, ook degenen die geen ambt of taak vervullen, geïnformeerd.
- De namen en contactgegevens van de vertrouwenspersonen krijgen een vaste plek op de website/ in de nieuwsbrief.
- De vertrouwenspersoon stelt zich voor in de nieuwsbrief/ op de website/ tijdens de viering, zodat gemeenteleden weten wie zij kunnen benaderen bij zorgen of vragen over veiligheid.
Vasthouden van beleid
Het creëren van een veilige gemeente vraagt om voortdurende aandacht en evaluatie. De kernraad zet zich in om:
- Het onderwerp ‘veilige kerk’ eens per jaar op de agenda in de kernraadsvergadering te plaatsen.
- Jaarlijks te evalueren of het beleid wordt nageleefd en waar nodig aangepast moet worden.